Какво направи Европа зад кулисите

За втора поредна година се организира събитието So Keres Europa /Какво правиш Европа/. Първото издание се случи в Румъния /за съжаление аз не присъствах тогава/. Тази година събитието се състоя във Варна, България. 150 младежи от цяла Европа взеха участие в 8 тематични уъркошопа:

1. Осъждане на принудителното изселване

2. Как фотографията може да се превърне в могъщ инструмент за борба с расизма

3. Ромска съпротива

4. Фотография

5. Поп култура

6. Театър

7. Пеене и танцуване

8. Медия

Аз бях част от медийната група, която взимаше интервюта от младежите и ги наблюдаваше отблизо как с голяма страст и в хармония работят по зададените теми.

Понякога, когато младежите не използваха английски език,  те говореха помежду си на ромски, защото ромският език е международен език.

Всички младежи умираха да танцуват и това ясно  се виждаше във всеки момент, когато ромска музика зазвучеше.

Варна е град, познат като градът на младежта и затова ни пасна.

За съжаление, групата от 150 души беше разпръсната в три различни хотела,

да си призная имаше неща, които не се харесаха на младежката група, но на кого му пука! Ние бяхме щастливи. Чувството, което ни правеше щастливи, беше любовта ни едни към други. Най-хубавите моменти бяха, когато се обичахме. И ако комуникацията ни затрудняваше чак до толкова, Гугъл преводачът оправяше всичко.

Във Варна плажът беше превъзходен, въпреки че имаше и нудисти.

В Албания е рядко срещано да има нудисти по плажа.

Аз се присъединих към славянската група, единственият с език, принадлежащ към романската езикова група. Единственият с татуировка на орлова глава на рамото и с надпис "Горд да бъда Албанец" /направих я, когато бях на 18-19 години.

Чувствах се добре сред славянската група, дори когато говоримият език в нея беше сръбски.

Българската група също бяха чудесни хора. Не искам да изреждам всички, защото се опасявам да не изпусна някого. Важното в случая беше, че изпитвахме уважение едни към други.

Всички мислеха, че бях отседнал в Йо-хо-хо хостел, защото често присъствах там, а всъщност бях отседнал в х-л Орбита. Важно да се отбележи е, че тогава бях необвързан, а сега съм обвързан.

So keres Europa, чувам възгласи, които ще започнат отново след две години /през 2019/ в Сърбия!

Мечтая през 2021 So keres Europa да бъде в Албания. Ще бъде прекрасно!

Çfarë bëri Europa Prapa skënës

Ndodh një herë në dy vite, So Keres Europa, e para ndodhi në Rumani, Cluj(Unë s’kam qënë fatkeqësisht) ndërsa këtë vit në Varna, Bullgari. 150 të rinj nga Europa kanë marr pjesë në 8 programe të ndryshme si :

1.      Dënonco dëbimet me forcë,

2.       Fokus- se si fotografia mund të një mjet I fuqishëm kundër racizmit

3.      Rezistenca Rome

4.      Fotografia

5.      Pop kultura

6.      Teatër

7.      Këndim dhe kërcim

8.      Media

Unë kam qënë pjesë e medias ku me ikipin tim  intervistoja të rinj dhe vëzhgoja nga afër me sa pasion punonin, dhe midis tyre kishte një harmoni vëllazërore. Ajo që binte në sy ishte se një pjesë e të  rinjve nuk zotëronin anglishten, por ata ia dilnin shumë mirë duke përdorur gjuhën ndërkombëtare atë Rome !

Të gjithë të rinjve i vlonte gjaku për të kërcyer kjo ishte e dukshme në ç’do hapësirë ku kishte muzikë Rome ose moderne plaste çuçeku bashkë me lambada-n. Varna njihet si qyteti i të rinjtë dhe përshtatej shume me ne, faktikisht ne ishim të ndarë ne 3 hotele, të themi të drejtën kemi patur ankesa ose pakënaqësira të ndryshme por ç’rëndësi kishte kjo ! Ajo që na ushqente dhe na falte alegri ishte dashuria që kishim për njëri-tjetrin. Një ndër momentet e bukura ishte kur të rinjtë dashuroheshin me njëri-tjetrin pasi komunikimi ishte i vështirë por google translate I rregullonte të gjitha.

Në Varna, plazhi ishte i mrekullueshëm por në vendet tona si Shqipëria nuk jemi mësuar të shohim vajza nudo por atje ishte diçka normale. Edhe pse isha në shoqërinë e një grupi sllav, ku unë i vetmi Ilir me tattoo kokë shqiponje në shpinë të shoqëruar me shkrim “Proud to be Albanian”(e bëra tattoo-n kur isha 18-19 vjeç) , ndihesha shumë mirë pranë tyre edhe pse gjuha ishte Serbisht që përdornim me njëri-tjetrin. Bullgarët ishin shumë të dashur, nuk dua të përmend emër se do mërzitet ndonjë, por dhe pjesa tjetër e të rinjve ishin shumë të mirë dhe respektonim njeri tjetrin.  

Të gjithë kujtonin se isha akomoduar tek Yo-ho hostel sepse e frekuentoja shpesh por në fakt isha tek Orbita hotel, unë nuk e mbaja mend se ku e kisha hotelin edhe pse disitanca nga hotelet ishin me Km larg. Por rëndësi ka që isha tek dola çift !

So keres Europa, nga zërat lart e poshtë flitet se do të startojë sërish pas 2 vitesh në 2019 në Shtetin Serb ! Uroj në 2021 të vijnë në Shqipëri do jetë fantastike! 

So kerdas I Europa palal ki skena

Undillo o dujto bersh, So keres Europa, o jekhto bersh undillo ti Romania, Cluj, (me ni sijumsa othe), akava bersh isine ki Varna, Bulgaria, 150 terne katar Europa lele parta ko oxto programia :

1.      Denounce force eviction

2.      Focus – how the photography can be a powerful tool against racism

3.      Roma resistance

4.      Photography

5.      Pop Culture

6.      Theatre

7.      Singing and Dancing

8.      Media

Me sijum sas parta ki media kaj me squadrasar kerdam interview e ternenge em diklam len pashek sar keren sas pasionesar buti, hem ko mashkar isine harmonia. Jekh chumun chudom rea kaj xanik terne ni dzanensas anglikane, aman nakle but shukar se ole vakerde internacionalno chib romani.  

Sare ternengo rat çeradjollsas kaj te khelensas hem akoma isine evidento ko savo momento kaj isine musika romani o moderna, tu shaj te shunesas cucek em lambada kaj te ovell. Varna is avid sar e ternengo than akija isine adapti amenge, bi baxtale amen sijamsas ullavde ko trin hotelia, te vakeras çaçe, amen sijeamen xanik problemja ama kon pharavell po shoro, amen sijam sas loshale. O chumun kaj parvardas amen maj but hem kaj denas amen loshalipe isine o kamlipe kaj isine amende ko jekh-vaver. O momento maj gudlo isine kana o terne mangensaspes hem I komunikacia isine difficult ama o google translate leshterdas sare. 

Ki varna isine but shukar plazhi, ama ko amaro them Albanija, na dikhasa nange manisha em ki Varna isine normal. Sijomsas jekh slavico grupesar, me o jekhto Illiryan chavo jekh tattooesar ko dumo isine eagle kaj isine jazdi(lekhi) “Proud To be Albanian” (kerdom o tattoo kana sijumsas 18-19 bershengo), shukar isine lensar hem kaj isne I chib serbska. O Bulgaria isine but kamle, na mangav te vakerav kanek llafi se ka bisterav kanekches, hem o vavera terne isine shukar manusha hem sine amen respekti ko jehk-aver.

Savore godjarde kaj me beshavsas ko Yo-ho hostel se me beshlom maj but othe ama me sijumsas ki Orbita Hotel, Na astarav godi kaj isine mo hotelo o sar te djav othe isine but distance bari kato vavera hotelia. Importancia isi kaj isijomsas jekh akana sijum duj.

So keres Europa, shunlom sesi tele-opre kaj ka shirdel palal ko 2019 ki Serbia! Molinav kaj te ovel ko 2021 te aven ki Albania, ka ovel Fantastic! 

What did the Europe behind the scenes

It happen for the second year, So Keres Europa, for the first time happen in Romania, Cluj(I wasn’t there unfortunately) in this year was in Varna, Bulgaria. 150 young people from Europe has taken part in 8 programs as:

a.       Denounce force eviction

b.      Focus – how the photography can be a powerful tool against racism

c.       Roma resistance

d.      Photography

e.       Pop Culture

f.       Theatre

g.      Singing and Dancing

h.      Media

I was part of media that with my team take interview the young’s and observe nearly how much with passion they were working, and between them had brother harmony. Something that was visible was that some of the young’s doesn’t speak English, they did it very well because they used international language Romanes.

All the youth blew blood to dance and this was evidence in every moment that has music roma or modern music, you can hear it the Cucek and lambada music everywhere. Varna is know as the youth city and this was so adapted to us, unfortunately we were separated in three hotels, to tell the truth, we had some complain or dislikes but who cares about those, we were happy! The thing that feed it us more and give it to us happiness was the love that we had to each-other. The most beautiful moment that we had was when the youth love it each-other and the communication was too difficult but google translate fix it all.

In Varna the beach was wonderful, but in our places as Albania, is not so usual to see naked people but there this was so normal. I was there with Slavic group, me as the only Illyrian man with head of eagle tattoo in my shoulder who was written “Proud to be Albanian”(I made it when I was 18-19 years old), I felt very good near to them even the language was Serbian. The Bulgarian very too lovely, I don’t want to mention no one because I can forget someone, but the other part of the youth were so nice and we respected each other.

Everyone was thinking that I was staying in Yo-ho hostel because I attended more but I was in Orbita hotel, I didn’t rembember where was my hotel or how to go there and also distance from hotels were lots of km. important is that I was single now I am couple.

So keres Europa, I heard voices that will start again after two years in 2019 in Serbia! I wish in 2021 to come in Albania, will be fantastic! 

Jorunalist : Olsi Sherifi 

Tranlsated in Bulgarian : Stela Angelova 

Rikujtojmë 2 Gushtin

Organizata Roma Versitas Albania me grupin e të rinjve Rom që janë pjesë e shkollës Barvalipe, kanë realizuar një aktivitet për të kujtuar gjenocidin Rom i cili ka ndodhur në 2 Gusht gjatë luftës së dytë botërore.  Në pedonalen e Tiranës ishte ngritur një çadër ku në shënjë respektimi për viktimat e gjenocidit, të rinjtë kishin ndezur qirinj anës çadrës dhe brenda saj kishte postera të ndryshme nga kampi i Auschwitz-Birkenau. Jashtë çadrës ishte shtruar një çarçaf ku nga vizitorët mund të shkruhej një thënie rreth ngjarjeve historike të komunitetit Rom. Një foto e cila u përfol sikur të ishin tatuazhe prej vërteti, por në fakt ishin të ngjyrosura me bojë jeshile, në krahë shkruhej Z-123xxx, z-ja simbolizonte fjalën zingaer(Rom) dhe një kod ku të burgosurit mbanin në krahun e tyre gjatë luftës së dytë botërore. Për rreth 2 orë aktivitet, vizitorët shfaqën interes për këtë aktivitet, midis vizitorëve kishte përfaqësues nga ambasadat dhe organizatave OJF.   

The Roma Versitas Albania organization with the Roma youth group that are part of the Barvalipe school have realized an activity to remind the Roma genocide that occurred on 2 August during Second World War . An umbrella was erected at the pedestrian area in Tirana, in marking respect for the victims of genocide, young people had lit candles on the side of the tent, and there were various posters from the Auschwitz-Birkenau camp. Outside the tent was a sheet where visitors could write a story about the events of the Roma community A picture that was rumored to be real tattoos, but actually was painted with green color, Z-123xxx was written in prisoners arms, “z” symbolizing the word "zingaer" (Rom) and had a code where the prisoners were holding on their arms during World War II. For about 2 hours of activity, visitors showed interest in this activity, including visitors from embassies and NGO organizations.

Roma Versitas Albania e ternencar kaj isi part e skollake Barvalipe, kerde realizacia jekh aktiviteti te astaren godi o genocide Romano, kaj undillo ko dujto chingar e sundalesko. Ki pedonala Tranaqi isine vazdi jekh çadra kaj te keren respekti odolenge kaj mudardile ko kampi Auschwitz, o terne phaberde momola agorall ti çadra em angre isine foto kato kampi Auschwitz-Birkenau. Avrall isine jekh bari letra kaj o manusha shaj te lekhen savo ole godjaren kati historia romani.  Jekh foto kaj godjarde kaj isi çaçe tattooazhia ama ole isine lekhe me kolor, ki music isine lekhi Z-123xxx kaj sar simbolacia “z” isine o llafi Zingaer(Rom) em isinelen jekh kodi kaj o manusha to kampi astarenas pe musjate ko vaxt dujto chingar e sundalesko. Duj sahatenge aktiviteti, o manusha isinelen interesi, alesas thaj manusha ambasadoria em kate NGO. 

Kristian Xhaferaj me 33,300 follows në Facebook !

Ai është Kristian Xhaferaj, 20 vjeç dhe zotëron instrumentin e violinës dhe është talent, këtë e tregojnë follows-at e tij në Facebook. Kristi ka lindur ne Tiranë dhe tani ai jeton në Francë, ndjek studimet për inxhinieri automobilistike dhe gjatë kohës së lirë merret me kompozim muzike. Kristi thotë se kur njerëzit dëgjojnë muzikën e tij ndjejnë nostalgji për të shkuarën e tyre, ndërsa ndjekësit francez adhurojnë muzikën ballkanase dhe atë orientale që ai luan.

“Profesori im i violinës është gjyshi im Halil Xhaferaj, i cili në çdo moment më jep këshilla që unë të përmirësohem dhe të profesionalizohem në angazhimet e mia. Unë dua ta falenderoj gjyshin tim i cili më ka dhënë një shtysë tepër të madhe përsa i përket të ardhmes sime dhe ai do jëtë mësuesi im i vetëm në jetën time.”

Kristi vlerëson shumë familjen e tij dhe ndihet me fat, pasi vjen nga një famije muzikantësh ku muzika është tashëguar brez pas brezi. Dikur, Kristi ëndërronte të kishte shumë fansa, tani ai regjistron në profilin e tij Facebook 33,300 follows-a ! Kjo është arritur falë punës së tij të palodhshme duke përdorur rrjete sociale si Facebook, instagram dhe youtube.

“Muzika më e preferuar nga publiku është ajo Greke, Turke dhe Shqiptare, dhe duke u përfshirë në shumë aktivitete artistike-kulturore në disa shtete Evropiane dhe Ballkanase, shumë njerëz më kanë kontaktuar nëpërmjet facebook-ut për çdo lloj eventi. Suksesin tim ia kam arritur falë punës sime dhe suportit që kam pasur nga familja dhe falenderoj Zotin për aq sa kam arritur sepse ai është I cili më fali talentin dhe vullnetin për të vazhduar përpara.”    

Mesazhi i Kristit për muzikantët e rinj : “Shfrytëzoni muzikën aq mundësi sa keni se diku do të hapet një derë për ju”

Ov isi o Kristian Xhaferaj, 20 bershengo, bashavel i violina em isi talenti, akija sikavella o manusha ka kollavenales ko facebook. Kristi bijandilo andi Tirana, em akana dzivel ki Franca, kerel stadia per in3inieria automobilistika em kana isi les free vaxt kerel kompozacia musikasar. Kristi vakerel kaj shunen leski musika me nostaldzi, em o francezja benen leski musika sar adija ballkano em orientallo.

“Mo profesoro violinako isi mo papu Halil Xhaferaj, kaj dellman so momento consilie kaj te ovav maj shukar em te ovav maj profesinalo ki buti kaj kerava. Mangava te palikerav me papus kaj azhutinadas man te phirav anglal em ov ka ovel o jekhto profesoro ko mo dzivdipe.”   

Kristi mangel but pe familia em si loshalo kaj isiles akija familia, ov avel katar jekh familia kaj isi sare muzikantia em isi dedi kato dad to maksemi, Kristi suniarelas te ovenas les but fansia, akena les ko facebook kollavenaes 33,300 manusha. Akija buti undili katar lestar kaj bashavdas ko sare socialo network  sar Facebook, instagram em youtube.

“Musika kaj benena maj but o manusha isi Greko, Turcia em Albaniatar, djirdom ko but aktivitacia artistiko-kulturacia ko xanik phuvia evropiake em ballkaneske, but manusha kontakteman kato Facebook. Mo sukses kaj avillomles katar me butjatar em kato suporto katar ti familia em mangav te palikerav e devles kaj phirdom but soske ov isine kaj denasman o talento em vullneti kaj te phirav anglal. “

O mesazhi e Kristesko e terne muzikantenge : “keren maj but musika kosom forca te ovel tumen se jekh thane jekh udar ka phiradjov”.

He is Kristian Xhaferaj, 20 years old and play the violin instrument and is a talent, this we can see it from his follows on Facebook. Kristi was born in Tirana and now lives in France, he study for automobilist engineer and during leisure he deals with music compositions. Kristi says that when people listen to his music they feel nostalgic for the tire past, while French followers likes mostly the Balkan and Oriental music that he plays.

"My violin teacher is my grandfather Halil Xhaferaj, who at any moment gives me advice on how to improve and professionalize my engagements. I want to thank my grandfather who has given me a huge boost in my future and he will be my only teacher in my life. "

Kristi greatly appreciates his family and feels lucky that he comes from a family of musicians where music has been bred throughout generation. Once, Kristi dreamed of having many fans, now he has records in his Facebook profile 33,300 follows ! This is achieved thanks to his hard work by using social networks as Facebook, Instagram and YouTube.

"The favorite music from the public is Greek, Turkish and Albanian, and being involved in many artistic and cultural activities in several European and Balkan countries, many people have contacted me through Facebook for any kind of event. I have achieved my success because of my work and from the support I have had from the family and thank God for the amount I have achieved because he is the one who gave me the talent and the will to move on. "

Kristi's message to young musicians: "Use the music as much as you can anywhere that a door will open for you"

DAMLA DAMLA - Keman Versiyonu Kristian Xhaferaj 

Who is Daniela ?

Dua t’ju prezantoj me një vajzë  të talentuar, ajo faktikisht ka disa talente por nuk është ekspozuar aq shumë ose nuk i është dhënë mundësia për të qënë në tregun e muzikës, kërcimit apo modelingut. Ajo quhet Daniela Samiri, ka lindur në një qytet të Maqedonisë në Strumitsa, në fakt lindja në këtë qytet ishte jo e planifikuar. Nëna e Danielës ishte shtatëzanë dhe ishte ftuar në një dasëm në Strumitsa dhe në atë ditë dasme lindi Daniela. Më pas familja e saj është transferuar në Tiranë, gjatë moshës 3-6 vjeçe Daniela ka jetuar 2-3 vite me komunitetin Rom në zonën e Kashar-it. Lëvizja e tyre ka vijuar në bullgari në Petrich.

 Daniela vjen nga një familje muzikantësh dhe ka një zë brilant, tepër melodioz. Ajo ka nisur të këndojë që në moshën 5 vjeçare me familjen e saj, më pas ajo ka rënë në sy në shkollë për zërin e saj të veçantë. Madje ka marr pjesë në koncerte që janë zhvilluar në salla gjigante ku ka patur qindar pjesëmarrës për të dëgjuar zërin e mrekullueshëm të Danielës. Ajo mund të këndoj këngë nga të gjitha trevat sllave dhe nuk e ka problem të këndoj apo të kërcej edhe në rrugë pot ë jetë nevoja. Përveçse zërit, ajo kërcen shumë bukur, pra çdo gjë ka ardhur nga familja e saj e cila ka trashëguar këto dhunti.

Daniela vazhdon studimet e larta për farmaci, ku ndërkohë punon në një farmaci në Sofie.  Ajo përfshihet në aktivitete sociale dhe mbështet komunitetin Rom dhe ngre çështje për t’I ardhur në ndihmë familjeve në nevojë pasi ajo vetë vjen nga ky komunitet.

Dëshira e saj është të mësojë sa më shumë gjuhë të huaj dhe të nisë një jetë në Azinë Perëndimore, pikërisht në Iran, dhe të hap biznesin e saj farmaceutik për të ndihmuar njerzit në nevojë.

Motoja e Danielës - Ju nuk keni nevojë të fitoni ndonjë argument. Vetëm qëndroni besnikë ndaj vetes dhe besimeve tuaja.

I want to introduce you to a talented girl, she actually has some talents but has not been exposed so much or is not given the opportunity to be in the musical show, dance or modeling marketing. She is called Daniela Samiri, was born in a Macedonian toën in Strumitsa, in fact was not planned to be born in this city. Daniel's mother was pregnant and was invited to a wedding party in Strumitsa and on that day ëas born Daniela. Later her family moved to Tirana, aged 3-6, and she has lived for 2-3 years with the Roma community in the Kashar area. Their movement continued in Bulgaria in Petrich city.

Daniela comes from a family of musicians and has a brilliant, melodious voice. She has started singing at 5 years old with her family, and in the school discovered  her special voice. She has participated in concerts that were held in giant halls where hundreds of participants had been listening to Daniel's wonderful voice. Daniela can sing songs from all Slavic lands and she can sing and dance when she wants. Aside from the voice, she dance very beautifully, so everything comes from her family who has inherited these gifts.

Daniela continues her studies for pharmacy, momently she works in a pharmacy in Sofia. She is involved in social activities and supports the Roma community and raises issues to help families in need as she comes from this community.

Her desire is to learn as many foreign languages and to start a life in West Asia, in Iran, and to open her pharmaceutical business to help people in need.

Daniela's  motto - You do not need to win any argument. Just stay true to yourself and to your beliefs.

Chorori Media/ Olsi Sherifi 

Video - Daniela - Slavic Live Music

Video - Daniela Dancing

Intervistë - Lexy nga ishulli IOM

Who is Lexy Cailin ?

Lexy Cailin is 33 year old woman, a mother of 2 children, a girl - 4 years old, and her son is 5. She is happily married, her husband and she have been together 12 years and married for 8 years. Lexy is a student at university college isle of man, a mature student, and currently studying media and art design and specializing in photography. She had been a professional model for 10 years. Her mom is English, her dad Irish, She si a mixture. Her great grandmother was Roma from Eastern Europe who moved to England before the war.

 How is life in IOM ?         

 It's a very small place. There's very little crime here and when there is crime the community will work together to fight it. A lot of us know each other and gossip is a problem. It's a nice place to live but very expensive to get on and off the island, which means for people who love to travel like me, this can be a big problem. We are not part of the UK or the EU but we are in the British isles.

 Why are there so many immigrants in IOM ?       

 There are immigrants all over the British Isles. Because of our work permit system, only educated immigrants and immigrants with families come here, they're more likely to get a job and they like their children to live in a safe and small community. There are thousands of Bulgarians here, a few Romanians, Albanians and every country in Eastern Europe.

Tell me about your involvement with Eastern Europeans, what activities do you do with them ?      

 I currently run a group called 'English for Free - Isle of Man' to help foreigners who have no money, to learn English to find better work, to help immigrants meet new people and make friends and to involve them in our community. We have had immigrants here for around 10 years now, some are bad but they don't stay. I've met some really amazing people through this work.

What is your passion ? Why are you still active in life when you are married with two kids, do you have time for your activities ?

Of course I think you must always have time to help others, I'm a Christian. My father's family came here as Irish immigrants in 1901. It's important to mix with the new immigrants, after all, their children will be native here and they must feel welcome. Other passions include travelling but it's so much money to travel on and off island that unfortunately we have not travelled much.

Which countries would like to visit ?

All of Europe and the American continent.

Do you know anything about Albania ?

I know sooo much about Albania, I speak Albanian (Pershendetje mik) I'm better at speaking gegë than tosk because the people north of Albania like to speak more often with foreigners like me, online. I have a lot of friends from kukes, Kosovo and korca. I love the Besa and I have read the book that contains the ancient Albanian laws. Albanians are warm, intelligent people.

A message to any women that don't have the same opportunities that you have ?

Anybody is capable of great things. Look at mother Teresa, a young girl, poor, from communist Albania and she helped so many people. Anything is possible. Even just a kind word to somebody who is sad or helping your sons to be gentlemen and your girls to be ladies - to be good people, there is always some good you can do as a woman. Teaching your children to do good is the most sacred responsibility in the world.

Kush Është Leksi ?

Lexy Cailin është një grua 33 vjeçe, nënë e dy fëmijëvë, ajo është e lumtur me martesën e saj, ajo ka 12 vite që ka njohur burrin e saj dhe 8 vjet e martuar. Lexy është student në Universitetin kolegji Isle of Man, momentalisht po studion media dhe Art dizanj dhe është e specializuar në fotografi. Ajo ka qënë modele profesionale për rreth 10 vite, nënat e saj është angleze dhe babai i saj është Irlandez, ajo është miks. Stërgjyshja e saj, është Rome nga Europa Lindore, ku ka lëvizur më vonë për në Angli për shkak të luftrave.

Si është jeta në IOM ?

Është vend i vogël. Ka pak krime këtu dhe kur ka krime i gjihtë komuniteti punon bashkë për ta luftuar. Pothuajse të gjithë e njohim njëri-tjetrin dhe thashethemet janë pak problem. Është vend i mirë për të jetuar por tepër i shtrentë për të lëvizur brenda dhe jashtë ishullit, që do të thotë për njerezië që duan të udhëtojnë si puna ime, është pak problem i madh. Ne nuk jemi pjesë e Mbretërisë së Bashkuar as e BE-së por jemi ishull Britanik.

Përse ka kaq shumë emigrant në IOM ?

Ka emigrant në të gjithë ishujt britanik, përshkak të sistemit të lejimit, vetëm emigrant të edukuar dhe emigrant familjarë vijnë këtu, ata kërkojnë që të gjejnë punë dhe duan që të jetojnë në paqe me fëmijët e tyre në një komunitet të vogël. Këtu ka mijra bullgarë, Rumun, Shqiptarë, dhe disa vende të tjera ballkanike.

Më thuaj pak për marrdhënien tuaj me emigrantët, çfarë aktivitetesh realizoni me to?

Unë aktualisht drejtoj një grup i cili quhet “Anglishte falas – Isle of man” për t’i ardhur në ndihmë të huajve që nuk kanë të ardhura, për të mësuar gjuhën dhe që të gjejnë punë, dua të njoh miq të rinj dhe për t’i përfshirë ata në komunitetin tonë. Ne kemi pasur emigrant këtu për 10 vite, disa janë të këqinj por nuk qëndrojnë. Unë kam njohur disa njerëz të mrekullueshëm nëpërmjet kësaj pune.

Cili është pasioni juaj ? Pse jeni ende kaq aktive në jetë kur ti je e martuar me dy fëmijë, ke kohë të merresh me aktivitete ?

Patjetër, unë mendoj se gjithmonë duhet të kesh kohë për të ndihmuar të tjerët, unë jam e Krishtere. Familja e babait tim, erdhi këtu si emigrant Irlandez që nga viti 1901. Është shumë e rëndësishme të përziesh me emigranë të rinj, por mbi të gjitha, fëmijët e tyre do të jenë vendas këtu dhe ato do të ndihen të mirëseardhur. Tjetër pasion përfshin udhëtimet por kushtojnë shumë të udhëtosh brenda dhe jashtë ishullit dhe fatkeqësisht ne nuk kemi udhëtuar shumë.

 Cilat shtete do doje të vizitoje ?

Të gjithë Europën dhe kontinentin Amerikan.

Çfarë di ti për shqipërinë ?

Unë di shumë gjëra rreth Shqipërisë, Unë flas Shqip, (Përshendetje mik) unë flas më mirë gegërishten sesa dialektin tosk, sepse njerëzit nga veriu i Shqipërisë dëshirojnë të flasin më shumë me të huaj si puna ime, online. Unë kam shumë miq nga Kukësi, Kosova dhe Korça. Më pëlqen Besa, kam lexuar një libër që përmban ligje të lashta Shqiptare. Shqiptarët janë të ngrohtë dhe njerëz shumë inteligjent.

Një mesazh për të gjithë gratë që nuk kanë të njëjtat shanse si ty ?

Çdo person është i aftë për gjëra të mëdha. Shiko Nënë Terezën, një vajzë e re, e varfër, nga një vend ish-komunist Shqipëria dhe ajo ka ndihmuar shumë njereëz. Çdo gjë është e mundur. Edhe një fjalë e thjeshtë për dikë që është i trishtuar ose të ndihmosh djalin tënd që të jetë një zotëri dhe vajzën tënde një zonjë e mirë, aty ka gjithmonë diçka të mirë që ti mund ta bësh si grua. Të mësosh fëmijët e tu që të bëjnë mirë është përgjegjësia më e shënjtë në botë.

_______________________________________

 Kon si Leksi ?

Lexy Cailin isi jekh romni 33 breshengi, daj duj tikinengi, oj isi but loshali kaj isi prandime, oj isilla 12 bersha kaj avdas pire romes em 8 bersha prandime. Lexy isi studentka ko universiteti kolegji Isle of Man, akan kerell studia per Media em art dizanji em isi specializime ki fotografia. Oj isine modelka profesionali per 10 bersha, lachi daj isi anglezka em llako dat isi Irlandezi, oj isi miks. Lachi bari nana isi katar Esterna Europa, po sora phirdja ki Anglia kato chingara.

Sar isi o dzivdipe ando IOM ?

Isi tikino than, isi but mudaripe akate em aka isi o mudaripe saro o komuniteti kerell buti pash pashe kaj te chingarel les. Vaqer, kaj sare avasamen em but lafja isi hanik problemi. Isi but llacho than kaj te dzives ama but pharo kaj te phires angre e avrik kati diz, kaj manusha sar mande isi hanik pharo kaj te phiren .  Amen na sijam parto e UK vi EU ama sijam Island Britania.

Soske isi but emigrantia ko IOM ?

Isi pherdo ko islande britanike, soske kato permisia sistemi, numaj o emigrantia edukime em o emigrantia familjencar aven kate, ole mangen te arakhen buti em mangen kaj te dziven pire familjasar ko tikino komuniteti. Kate isi but Bullgaria, Rumania, Shqiptarja em vavera thema katar ballkani. 

Vakeren hanik tumere relacia e emigrantecar, so aktivitacia keren lencar ?

Man isiman jekh grupo puchioll 'English for Free - Isle of Man' mangav te azhutinav e avrutnen kaj isi chorore, kaj te sikaven I chib em te arakhen buti, mangav te vav neve amala, em te gjiren ko amaro komuniteti. Amen isijeamen emigrantia akale 10 bersha, bazia isine billace aman na beshanas. Me avdom hanik manusha but llache akale butjatar.  

Kavo isi tumaro pasioni ? Soske isinen jeboka aktiva tumare dzivdipeske kana tumen isijen prandime duj tiknecar, isi tut vaxt te lestut me aktivitetia ?

Jasar, me godjarav kaj savo momento trubull te ovell tut vaxt kaj te azhutine e vaveren, me sijum Kristianka. Me dadeski familia, ali akate sar Irlandezia emigrantia kato bersh 1901. Isi but pharipe kaj te kaurusèn e vavere ne emigrantia, maj importancia, lenge tikine ka oven e themeske em ka oven loshale mishtoavde. Aver pasioni isi te phirav ama o phiripe keren but love andre em avrik, o billacho baxt amen nashti phirdjam.

Save thema kames te keres vizita ?

Sari Europa em Amerikano kontinenti.

So dnanes e Shqipriake ?

Me dzanav but chumunia Shqipriake, me vakerav Shqip, (Përshendetje mik) me vakerav maj shukar dialekto gegë se akava tosk, soske o manusha katar nord e Shqipriako mangen te vakeren maj po but e avrutnencar sar miri buti, online. Man isiman but amala katar Kukësi, Kosova, em Korça. Me benav Besa, lekhtom jekj lil kaj isi andre purine jasasèn kati Shqipria. Shqiptarja isi tate em dzanle manusha.

Jekh mesazhi savore romnenge kaj nanajlen tiro baxt ?

Savore manusha isilen jekh kapaciteti kaj te keren bare chumunia. Dikh i Daj Teresa, jekh terni rakli, chorori, kato jekh than ex-komunisto sar Shqiprija em oj azhutindas but manusha. Savo chumuni shaj te kerdjol. Em da jekh llafi tikno vavereske kaj isi trist o te azhutines tire chaves kaj te ovell Rom em tire chaja kaj te ovell lachi romni, othe ka ovell jekh lacho chumuni kaj tu shaj te keres sar daj. Te sikaves tire tiknen kaj te keren lacho isi responsabilitia holistika ko sundal. 

. Instagram - Lexy_Cailin

  Facebook -  Lexy Cailin

Romët në Shqipëri njihen si pakicë kombëtare !

 Në  mbledhjen e Këshillit të Ministrave, datë 12 Prill 2017 u miratua projektligji për pakicat kombëtare.

Ky ligj ka për qëllim të sigurojë ushtrimin e të drejtave specifike të personave që i përkasin një pakice kombëtare, të cilat janë të nevojshme për mbrojtjen e identitetit dallues të pakicave kombëtare, si një komponent thelbësor i një shoqërie të integruar dhe që garantojnë mosdiskriminimin dhe barazinë e plotë para ligjit.

Në kuptimin e këtij ligji, pakicat kombëtare në Republikën e Shqipërisë janë pakicat greke, maqedonase, vllahe/arumune, rome, egjiptiane, malazeze, boshnjake, serbe.

Personat, që u përkasin pakicave kombëtare, gëzojnë këto të drejta: Të drejtën të krijojnë dhe të marrin pjesë në parti politike, shoqata, si dhe organizata të tjera civile në përputhje me legjislacionin përkatës në fuqi, me qëllim shprehjen dhe mbrojtjen e interesave të tyre.

Ligji është miratuar në qeveri dhe i është dërguar për propozim Kuvendit,nuk dihet ende nëse do të miratohet këtë parlament apo në parlamentin e ri në shtator.    

         

Komunikimi nuk ka nevojë për fjalë...

 Qendra "Jemi Njësoj" është një qendër , e cila ka në fokus aftësimin e fëmijëve me paaftësi të të folurit dhe të dëgjuarit. Aftësimi i fëmijëve nuk mund të bëhet vetëm brenda hapësirës së kufizuar të qendrës, por ka nevojë për një shtrirje më të gjerë në komunitet.

Për këtë arsye "Jemi Njësoj" organizon aktivitetin 1 TULLUMBACE 1 PËRQAFIM , në datën 22 Prill 2017( e shtunë ), në orën 9:00-12:30, në zonën e Liqenit Artificial. Ky aktivitet synon të rrisë sadopak ndërveprimin midis fëmijëve dhe shoqërisë. Prandaj nëse dhe ti mendon se komunikimi nuk ka nevojë për fjalë, eja dhe tako fëmijët. Do të zbulosh një botë të cilën nuk e njihje më parë. Bëhu dhe ti shembull i rrëzimit të barrierave që bëjnë diferencën. Ju mirëpresim!