Intervistë - Lexy nga ishulli IOM

Who is Lexy Cailin ?

Lexy Cailin is 33 year old woman, a mother of 2 children, a girl - 4 years old, and her son is 5. She is happily married, her husband and she have been together 12 years and married for 8 years. Lexy is a student at university college isle of man, a mature student, and currently studying media and art design and specializing in photography. She had been a professional model for 10 years. Her mom is English, her dad Irish, She si a mixture. Her great grandmother was Roma from Eastern Europe who moved to England before the war.

 How is life in IOM ?         

 It's a very small place. There's very little crime here and when there is crime the community will work together to fight it. A lot of us know each other and gossip is a problem. It's a nice place to live but very expensive to get on and off the island, which means for people who love to travel like me, this can be a big problem. We are not part of the UK or the EU but we are in the British isles.

 Why are there so many immigrants in IOM ?       

 There are immigrants all over the British Isles. Because of our work permit system, only educated immigrants and immigrants with families come here, they're more likely to get a job and they like their children to live in a safe and small community. There are thousands of Bulgarians here, a few Romanians, Albanians and every country in Eastern Europe.

Tell me about your involvement with Eastern Europeans, what activities do you do with them ?      

 I currently run a group called 'English for Free - Isle of Man' to help foreigners who have no money, to learn English to find better work, to help immigrants meet new people and make friends and to involve them in our community. We have had immigrants here for around 10 years now, some are bad but they don't stay. I've met some really amazing people through this work.

What is your passion ? Why are you still active in life when you are married with two kids, do you have time for your activities ?

Of course I think you must always have time to help others, I'm a Christian. My father's family came here as Irish immigrants in 1901. It's important to mix with the new immigrants, after all, their children will be native here and they must feel welcome. Other passions include travelling but it's so much money to travel on and off island that unfortunately we have not travelled much.

Which countries would like to visit ?

All of Europe and the American continent.

Do you know anything about Albania ?

I know sooo much about Albania, I speak Albanian (Pershendetje mik) I'm better at speaking gegë than tosk because the people north of Albania like to speak more often with foreigners like me, online. I have a lot of friends from kukes, Kosovo and korca. I love the Besa and I have read the book that contains the ancient Albanian laws. Albanians are warm, intelligent people.

A message to any women that don't have the same opportunities that you have ?

Anybody is capable of great things. Look at mother Teresa, a young girl, poor, from communist Albania and she helped so many people. Anything is possible. Even just a kind word to somebody who is sad or helping your sons to be gentlemen and your girls to be ladies - to be good people, there is always some good you can do as a woman. Teaching your children to do good is the most sacred responsibility in the world.

Kush Është Leksi ?

Lexy Cailin është një grua 33 vjeçe, nënë e dy fëmijëvë, ajo është e lumtur me martesën e saj, ajo ka 12 vite që ka njohur burrin e saj dhe 8 vjet e martuar. Lexy është student në Universitetin kolegji Isle of Man, momentalisht po studion media dhe Art dizanj dhe është e specializuar në fotografi. Ajo ka qënë modele profesionale për rreth 10 vite, nënat e saj është angleze dhe babai i saj është Irlandez, ajo është miks. Stërgjyshja e saj, është Rome nga Europa Lindore, ku ka lëvizur më vonë për në Angli për shkak të luftrave.

Si është jeta në IOM ?

Është vend i vogël. Ka pak krime këtu dhe kur ka krime i gjihtë komuniteti punon bashkë për ta luftuar. Pothuajse të gjithë e njohim njëri-tjetrin dhe thashethemet janë pak problem. Është vend i mirë për të jetuar por tepër i shtrentë për të lëvizur brenda dhe jashtë ishullit, që do të thotë për njerezië që duan të udhëtojnë si puna ime, është pak problem i madh. Ne nuk jemi pjesë e Mbretërisë së Bashkuar as e BE-së por jemi ishull Britanik.

Përse ka kaq shumë emigrant në IOM ?

Ka emigrant në të gjithë ishujt britanik, përshkak të sistemit të lejimit, vetëm emigrant të edukuar dhe emigrant familjarë vijnë këtu, ata kërkojnë që të gjejnë punë dhe duan që të jetojnë në paqe me fëmijët e tyre në një komunitet të vogël. Këtu ka mijra bullgarë, Rumun, Shqiptarë, dhe disa vende të tjera ballkanike.

Më thuaj pak për marrdhënien tuaj me emigrantët, çfarë aktivitetesh realizoni me to?

Unë aktualisht drejtoj një grup i cili quhet “Anglishte falas – Isle of man” për t’i ardhur në ndihmë të huajve që nuk kanë të ardhura, për të mësuar gjuhën dhe që të gjejnë punë, dua të njoh miq të rinj dhe për t’i përfshirë ata në komunitetin tonë. Ne kemi pasur emigrant këtu për 10 vite, disa janë të këqinj por nuk qëndrojnë. Unë kam njohur disa njerëz të mrekullueshëm nëpërmjet kësaj pune.

Cili është pasioni juaj ? Pse jeni ende kaq aktive në jetë kur ti je e martuar me dy fëmijë, ke kohë të merresh me aktivitete ?

Patjetër, unë mendoj se gjithmonë duhet të kesh kohë për të ndihmuar të tjerët, unë jam e Krishtere. Familja e babait tim, erdhi këtu si emigrant Irlandez që nga viti 1901. Është shumë e rëndësishme të përziesh me emigranë të rinj, por mbi të gjitha, fëmijët e tyre do të jenë vendas këtu dhe ato do të ndihen të mirëseardhur. Tjetër pasion përfshin udhëtimet por kushtojnë shumë të udhëtosh brenda dhe jashtë ishullit dhe fatkeqësisht ne nuk kemi udhëtuar shumë.

 Cilat shtete do doje të vizitoje ?

Të gjithë Europën dhe kontinentin Amerikan.

Çfarë di ti për shqipërinë ?

Unë di shumë gjëra rreth Shqipërisë, Unë flas Shqip, (Përshendetje mik) unë flas më mirë gegërishten sesa dialektin tosk, sepse njerëzit nga veriu i Shqipërisë dëshirojnë të flasin më shumë me të huaj si puna ime, online. Unë kam shumë miq nga Kukësi, Kosova dhe Korça. Më pëlqen Besa, kam lexuar një libër që përmban ligje të lashta Shqiptare. Shqiptarët janë të ngrohtë dhe njerëz shumë inteligjent.

Një mesazh për të gjithë gratë që nuk kanë të njëjtat shanse si ty ?

Çdo person është i aftë për gjëra të mëdha. Shiko Nënë Terezën, një vajzë e re, e varfër, nga një vend ish-komunist Shqipëria dhe ajo ka ndihmuar shumë njereëz. Çdo gjë është e mundur. Edhe një fjalë e thjeshtë për dikë që është i trishtuar ose të ndihmosh djalin tënd që të jetë një zotëri dhe vajzën tënde një zonjë e mirë, aty ka gjithmonë diçka të mirë që ti mund ta bësh si grua. Të mësosh fëmijët e tu që të bëjnë mirë është përgjegjësia më e shënjtë në botë.

_______________________________________

 Kon si Leksi ?

Lexy Cailin isi jekh romni 33 breshengi, daj duj tikinengi, oj isi but loshali kaj isi prandime, oj isilla 12 bersha kaj avdas pire romes em 8 bersha prandime. Lexy isi studentka ko universiteti kolegji Isle of Man, akan kerell studia per Media em art dizanji em isi specializime ki fotografia. Oj isine modelka profesionali per 10 bersha, lachi daj isi anglezka em llako dat isi Irlandezi, oj isi miks. Lachi bari nana isi katar Esterna Europa, po sora phirdja ki Anglia kato chingara.

Sar isi o dzivdipe ando IOM ?

Isi tikino than, isi but mudaripe akate em aka isi o mudaripe saro o komuniteti kerell buti pash pashe kaj te chingarel les. Vaqer, kaj sare avasamen em but lafja isi hanik problemi. Isi but llacho than kaj te dzives ama but pharo kaj te phires angre e avrik kati diz, kaj manusha sar mande isi hanik pharo kaj te phiren .  Amen na sijam parto e UK vi EU ama sijam Island Britania.

Soske isi but emigrantia ko IOM ?

Isi pherdo ko islande britanike, soske kato permisia sistemi, numaj o emigrantia edukime em o emigrantia familjencar aven kate, ole mangen te arakhen buti em mangen kaj te dziven pire familjasar ko tikino komuniteti. Kate isi but Bullgaria, Rumania, Shqiptarja em vavera thema katar ballkani. 

Vakeren hanik tumere relacia e emigrantecar, so aktivitacia keren lencar ?

Man isiman jekh grupo puchioll 'English for Free - Isle of Man' mangav te azhutinav e avrutnen kaj isi chorore, kaj te sikaven I chib em te arakhen buti, mangav te vav neve amala, em te gjiren ko amaro komuniteti. Amen isijeamen emigrantia akale 10 bersha, bazia isine billace aman na beshanas. Me avdom hanik manusha but llache akale butjatar.  

Kavo isi tumaro pasioni ? Soske isinen jeboka aktiva tumare dzivdipeske kana tumen isijen prandime duj tiknecar, isi tut vaxt te lestut me aktivitetia ?

Jasar, me godjarav kaj savo momento trubull te ovell tut vaxt kaj te azhutine e vaveren, me sijum Kristianka. Me dadeski familia, ali akate sar Irlandezia emigrantia kato bersh 1901. Isi but pharipe kaj te kaurusèn e vavere ne emigrantia, maj importancia, lenge tikine ka oven e themeske em ka oven loshale mishtoavde. Aver pasioni isi te phirav ama o phiripe keren but love andre em avrik, o billacho baxt amen nashti phirdjam.

Save thema kames te keres vizita ?

Sari Europa em Amerikano kontinenti.

So dnanes e Shqipriake ?

Me dzanav but chumunia Shqipriake, me vakerav Shqip, (Përshendetje mik) me vakerav maj shukar dialekto gegë se akava tosk, soske o manusha katar nord e Shqipriako mangen te vakeren maj po but e avrutnencar sar miri buti, online. Man isiman but amala katar Kukësi, Kosova, em Korça. Me benav Besa, lekhtom jekj lil kaj isi andre purine jasasèn kati Shqipria. Shqiptarja isi tate em dzanle manusha.

Jekh mesazhi savore romnenge kaj nanajlen tiro baxt ?

Savore manusha isilen jekh kapaciteti kaj te keren bare chumunia. Dikh i Daj Teresa, jekh terni rakli, chorori, kato jekh than ex-komunisto sar Shqiprija em oj azhutindas but manusha. Savo chumuni shaj te kerdjol. Em da jekh llafi tikno vavereske kaj isi trist o te azhutines tire chaves kaj te ovell Rom em tire chaja kaj te ovell lachi romni, othe ka ovell jekh lacho chumuni kaj tu shaj te keres sar daj. Te sikaves tire tiknen kaj te keren lacho isi responsabilitia holistika ko sundal. 

. Instagram - Lexy_Cailin

  Facebook -  Lexy Cailin

Romët në Shqipëri njihen si pakicë kombëtare !

 Në  mbledhjen e Këshillit të Ministrave, datë 12 Prill 2017 u miratua projektligji për pakicat kombëtare.

Ky ligj ka për qëllim të sigurojë ushtrimin e të drejtave specifike të personave që i përkasin një pakice kombëtare, të cilat janë të nevojshme për mbrojtjen e identitetit dallues të pakicave kombëtare, si një komponent thelbësor i një shoqërie të integruar dhe që garantojnë mosdiskriminimin dhe barazinë e plotë para ligjit.

Në kuptimin e këtij ligji, pakicat kombëtare në Republikën e Shqipërisë janë pakicat greke, maqedonase, vllahe/arumune, rome, egjiptiane, malazeze, boshnjake, serbe.

Personat, që u përkasin pakicave kombëtare, gëzojnë këto të drejta: Të drejtën të krijojnë dhe të marrin pjesë në parti politike, shoqata, si dhe organizata të tjera civile në përputhje me legjislacionin përkatës në fuqi, me qëllim shprehjen dhe mbrojtjen e interesave të tyre.

Ligji është miratuar në qeveri dhe i është dërguar për propozim Kuvendit,nuk dihet ende nëse do të miratohet këtë parlament apo në parlamentin e ri në shtator.    

         

Komunikimi nuk ka nevojë për fjalë...

 Qendra "Jemi Njësoj" është një qendër , e cila ka në fokus aftësimin e fëmijëve me paaftësi të të folurit dhe të dëgjuarit. Aftësimi i fëmijëve nuk mund të bëhet vetëm brenda hapësirës së kufizuar të qendrës, por ka nevojë për një shtrirje më të gjerë në komunitet.

Për këtë arsye "Jemi Njësoj" organizon aktivitetin 1 TULLUMBACE 1 PËRQAFIM , në datën 22 Prill 2017( e shtunë ), në orën 9:00-12:30, në zonën e Liqenit Artificial. Ky aktivitet synon të rrisë sadopak ndërveprimin midis fëmijëve dhe shoqërisë. Prandaj nëse dhe ti mendon se komunikimi nuk ka nevojë për fjalë, eja dhe tako fëmijët. Do të zbulosh një botë të cilën nuk e njihje më parë. Bëhu dhe ti shembull i rrëzimit të barrierave që bëjnë diferencën. Ju mirëpresim!